Ẩm thực
IUU: Tắt Giám Sát Hành Trình, Ngư Dân Lãnh Án

Vụ án hai anh em Tô Thanh Duy và Tô Thanh Vũ ở Kiên Giang vừa bị tuyên án vì hành vi tắt thiết bị giám sát hành trình trên biển đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về thực trạng vi phạm IUU (khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định) trong ngành đánh bắt hải sản Việt Nam. Bản án nghiêm khắc này không chỉ là lời cảnh báo đanh thép của pháp luật mà còn là bài học xương máu về ý thức tuân thủ quy định, bảo vệ nguồn lợi biển bền vững.
Kiên Giang “Mạnh Tay”: Hai Anh Em Lãnh Hơn 7 Năm Tù Vì Tắt Thiết Bị Giám Sát, Phớt Lờ Quy Định IUU
Ngày 26/05/2025, Tòa án nhân dân tỉnh Kiên Giang đã đưa ra phán quyết đối với Tô Thanh Duy (40 tuổi) và Tô Thanh Vũ (38 tuổi) với mức án lần lượt là 7 năm 6 tháng và 7 năm tù. Hai bị cáo bị kết tội “cản trở hoặc gây rối loạn hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử”, liên quan trực tiếp đến hành vi tắt thiết bị giám sát hành trình để đánh bắt trái phép, vi phạm nghiêm trọng quy định IUU.
Từ Tham Lam Đến Sai Lầm Nghiêm Trọng: Hành Trình Vi Phạm Pháp Luật Của Hai Anh Em Ngư Dân
Theo cáo trạng, ông Huỳnh Minh Hải (TP Rạch Giá) là chủ sở hữu hai tàu cá KG-93705-TS và KG-9334-TS, đã giao cho Duy và Vũ làm thuyền trưởng. Ngày 15/02/2024, hai tàu xuất bến đánh bắt tại vùng biển đặc quyền kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, do sản lượng đánh bắt không như mong muốn, cộng thêm việc sắp hết nhiên liệu, Duy và Vũ đã nảy sinh ý định tắt thiết bị giám sát hành trình nhằm che giấu vị trí, rồi điều khiển tàu sang vùng biển Malaysia để mua dầu và đánh bắt trái phép.
Cụ thể, vào ngày 16/05/2024, khi đang hoạt động trong vùng biển Việt Nam, hai anh em đã chủ động vô hiệu hóa thiết bị giám sát. Sau đó, họ xâm phạm vùng biển Malaysia, đánh bắt trái phép khoảng 2 tấn cá các loại. Khi bị lực lượng Cảnh sát biển Malaysia phát hiện, hai tàu đã vội vã quay trở về vùng biển Việt Nam. Đến ngày 26/05/2024, Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển Vùng 4 đã tiến hành bắt giữ hai tàu cá này vì hành vi vô hiệu hóa thiết bị giám sát hành trình.
Ngày 19/11/2024, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Kiên Giang đã khởi tố và bắt tạm giam Tô Thanh Duy và Tô Thanh Vũ về hành vi “cản trở hoặc gây rối loạn hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử”.
Hậu Quả Khôn Lường Từ Việc Tắt Thiết Bị Giám Sát: Không Chỉ Là Mức Án
Vụ việc này không chỉ dừng lại ở việc hai anh em phải đối mặt với bản án tù nghiêm khắc. Hậu quả của hành vi tắt thiết bị giám sát hành trình còn gây ra những tác động tiêu cực đến nhiều mặt:
- Vi phạm quy định IUU: Hành vi này trực tiếp vi phạm các quy định về khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), ảnh hưởng nghiêm trọng đến nỗ lực của Việt Nam trong việc gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC).
- Ảnh hưởng đến nguồn lợi biển: Việc đánh bắt trái phép tại vùng biển nước ngoài làm suy giảm nguồn lợi hải sản, gây thiệt hại cho các quốc gia ven biển và ảnh hưởng đến hệ sinh thái biển.
- Mất uy tín quốc gia: Các hành vi vi phạm IUU làm ảnh hưởng đến uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế, gây khó khăn cho việc xuất khẩu thủy sản sang các thị trường lớn.
- Nguy cơ bị xử phạt nặng hơn: Nếu không có biện pháp ngăn chặn kịp thời, Việt Nam có thể bị EC áp dụng các biện pháp trừng phạt kinh tế, gây thiệt hại lớn cho ngành thủy sản.

Vấn đề IUU không còn là câu chuyện riêng của mỗi ngư dân hay địa phương mà đã trở thành vấn đề mang tầm quốc gia, ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của ngành thủy sản Việt Nam. Do đó, việc nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật, thực hiện nghiêm các quy định về giám sát hành trình là vô cùng quan trọng.
Bài Học Từ Vụ Án Kiên Giang: Tắt Thiết Bị Giám Sát Là “Tự Sát”
Vụ án của hai anh em Tô Thanh Duy và Tô Thanh Vũ là lời cảnh tỉnh đắt giá cho tất cả ngư dân. Hành vi tắt thiết bị giám sát hành trình không chỉ là hành vi vi phạm pháp luật mà còn là hành động “tự sát”, đẩy bản thân và gia đình vào vòng lao lý, đồng thời gây ảnh hưởng tiêu cực đến cộng đồng và đất nước.
Giải Pháp Nào Để Ngăn Chặn Vi Phạm IUU: Cần Sự Chung Tay Của Cả Hệ Thống
Để ngăn chặn hiệu quả tình trạng vi phạm IUU, cần có sự phối hợp đồng bộ từ các cấp, các ngành, từ trung ương đến địa phương, cùng với sự chung tay của cộng đồng ngư dân:
- Tăng cường tuyên truyền, giáo dục: Nâng cao nhận thức của ngư dân về tác hại của việc vi phạm IUU, giúp họ hiểu rõ các quy định của pháp luật và tự giác tuân thủ.
- Kiểm soát chặt chẽ hoạt động tàu cá: Siết chặt quản lý việc lắp đặt, sử dụng và bảo trì thiết bị giám sát hành trình, đảm bảo hoạt động liên tục và chính xác.
- Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm: Tăng cường thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm IUU, đảm bảo tính răn đe của pháp luật.
- Hỗ trợ ngư dân phát triển bền vững: Tạo điều kiện cho ngư dân tiếp cận các nguồn vốn, công nghệ và kỹ thuật mới để nâng cao hiệu quả khai thác, giảm thiểu tác động đến môi trường.
- Phát huy vai trò của cộng đồng: Khuyến khích ngư dân tham gia giám sát, tố giác các hành vi vi phạm IUU, góp phần bảo vệ nguồn lợi biển và đảm bảo an ninh trật tự trên biển.
“Mất Bò Mới Lo Làm Chuồng”: Đừng Để Thẻ Vàng IUU “Bóp Chết” Ngành Thủy Sản Việt Nam
Việc gỡ “thẻ vàng” IUU không chỉ là mục tiêu kinh tế mà còn là trách nhiệm của mỗi người dân Việt Nam. Đừng để những hành vi vi phạm nhỏ nhặt làm ảnh hưởng đến uy tín quốc gia và tương lai của ngành thủy sản. Hãy cùng nhau hành động để xây dựng một nền thủy sản phát triển bền vững, góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo và giữ gìn nguồn lợi biển cho thế hệ tương lai.

Vụ án hai anh em ở Kiên Giang là minh chứng rõ ràng cho thấy hậu quả nghiêm trọng của việc vi phạm quy định IUU. Để ngành thủy sản Việt Nam phát triển bền vững, việc tuân thủ pháp luật và các quy định liên quan đến khai thác và giám sát hành trình là điều kiện tiên quyết, là “kim chỉ nam” mà mỗi ngư dân cần khắc ghi và thực hiện.