Khai Thác Đất Hiếm, Vụ Án Thái Dương, Ông Thuấn

Vụ án khai thác trái phép quặng đất hiếm liên quan đến Công ty Thái Dương đang làm rúng động dư luận, với những tình tiết ngày càng hé lộ nhiều góc khuất. Tại phiên tòa xét xử, lời khai của các bị cáo, đặc biệt là cựu Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Nguyễn Văn Thuấn, đã thu hút sự chú ý đặc biệt. Ông Thuấn khai nhận việc “mở túi hoa quả thấy 500 triệu” và những diễn biến sau đó, làm dấy lên nhiều nghi vấn về sự minh bạch trong quá trình cấp phép khai thác khoáng sản. Bài viết này sẽ đi sâu vào vụ án, phân tích lời khai của các bị cáo, và làm rõ những vấn đề pháp lý liên quan đến việc khai thác và buôn lậu đất hiếm tại Việt Nam.

Cựu Thứ Trưởng và Tổng Cục Trưởng “Lời Qua Tiếng Lại” Về Sai Phạm Trong Vụ Án Đất Hiếm

Phiên tòa xét xử ông Nguyễn Linh Ngọc (cựu Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường) và 26 đồng phạm liên quan đến vụ án xảy ra tại Công ty Thái Dương tiếp tục với những diễn biến phức tạp. Ông Ngọc bị cáo buộc ký giấy phép cho Công ty Thái Dương khi doanh nghiệp này chưa đủ điều kiện. Tuy nhiên, ông Ngọc phủ nhận việc hưởng lợi từ Chủ tịch Công ty Thái Dương Đoàn Văn Huấn.

Trái ngược với lời khai của ông Ngọc, cấp dưới của ông, cựu Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Thuấn, lại thừa nhận đã nhận 500 triệu đồng từ ông Huấn. Ông Thuấn khai rằng số tiền này được “cảm ơn” sau khi ông giúp Công ty Thái Dương xin giấy phép khai thác. Lời khai này đã tạo ra sự đối lập lớn giữa lời khai của hai quan chức cấp cao, làm tăng thêm sự phức tạp và khó đoán của vụ án.

Hồ Sơ “Đủ Điều Kiện” và Quyết Định Cấp Phép Khó Hiểu

Theo cáo trạng, ông Nguyễn Văn Thuấn, khi còn là Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản, đã nhận xét hồ sơ của Công ty Thái Dương là “đủ điều kiện” dù thực tế không đáp ứng các tiêu chuẩn. Trên cơ sở này, ông Nguyễn Linh Ngọc đã ký cấp giấy phép khai thác khoáng sản cho công ty này.

Việc cấp phép cho một doanh nghiệp không đủ điều kiện đã dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Công ty Thái Dương đã khai thác hàng ngàn tấn quặng đất hiếm và quặng sắt, với tổng giá trị lên đến hơn 864 tỷ đồng, trong đó đã tiêu thụ số quặng trị giá hơn 763 tỷ đồng. Hành vi này không chỉ gây thất thoát tài nguyên quốc gia mà còn gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường.

Chi tiết đáng chú ý nhất trong phiên tòa là lời khai của ông Nguyễn Văn Thuấn về việc nhận 500 triệu đồng. Ông Thuấn khai rằng sau khi Công ty Thái Dương được cấp phép, ông Đoàn Văn Huấn đã đến chúc mừng sinh nhật ông và tặng một bó hoa và một túi hoa quả. Sau khi ông Huấn ra về, ông Thuấn mở túi hoa quả thì phát hiện bên trong có một phong bì đựng 500 triệu đồng.

Ông Thuấn khai rằng ông đã “giật mình” và gọi điện thoại cho ông Huấn để trả lại số tiền, nhưng ông Huấn không nghe máy. Ông Thuấn nói rằng sau đó ông “quên bẵng đi” số tiền này cho đến khi làm việc với cơ quan điều tra, ông mới khai báo và nộp lại số tiền.

Biện Minh “Chủ Quan” và “Chểnh Mảng” Của Cựu Tổng Cục Trưởng

Để giải thích cho sai phạm của mình, ông Thuấn đưa ra hai lý do. Thứ nhất, ông cho rằng vào năm 2012, ông đã làm việc với một công ty Nhật Bản muốn hợp tác với Công ty Thái Dương về khai thác đất hiếm. Ông Thuấn biện minh rằng do “hy vọng doanh nghiệp Nhật Bản với công nghệ tiên tiến sớm vào Việt Nam thúc đẩy hợp tác nên chủ quan, không xem kỹ hồ sơ đã duyệt”.

Thứ hai, ông Thuấn nói rằng giai đoạn này ông đang tập trung đề xuất một dự thảo khác nên “chểnh mảng một số công việc, trong đó có cấp phép khai thác”. Tuy nhiên, những lời biện minh này không thuyết phục được dư luận, bởi lẽ việc cấp phép khai thác khoáng sản là một nhiệm vụ quan trọng, đòi hỏi sự cẩn trọng và trách nhiệm cao.

Ông Hoàng Văn Khoa, cựu Vụ trưởng Vụ Khoáng sản, người trực tiếp trình hồ sơ của Công ty Thái Dương lên ông Thuấn, cũng phải đối mặt với những câu hỏi khó từ tòa. Ông Khoa biện minh rằng ông “không theo dõi từ đầu” mà hồ sơ của Công ty Thái Dương thuộc rất nhiều hồ sơ tồn đọng được giao giải quyết khi ông làm vụ trưởng. Ông Khoa nói rằng hồ sơ được cấp dưới trình lên và nói đã đủ điều kiện.

Tuy nhiên, ông Khoa thừa nhận rằng khi xem xét hồ sơ, ông đã thấy có vấn đề, nhưng “không phải người theo từ đầu nên không đủ tự tin nói ra các thiếu sót đó mà ký ngay”. Khi bị chủ tọa truy vấn về việc tại sao không đủ tự tin mà vẫn ký, ông Khoa ngập ngừng nói “đó là điều bị cáo rất dằn vặt, đau xót”.

Đất Hiếm: “Mỏ Vàng” Bị Khai Thác Bừa Bãi?

Vụ án Công ty Thái Dương không chỉ là câu chuyện về sai phạm cá nhân mà còn đặt ra vấn đề lớn hơn về công tác quản lý và khai thác đất hiếm tại Việt Nam. Đất hiếm là một loại khoáng sản có giá trị kinh tế cao, được sử dụng trong nhiều ngành công nghiệp quan trọng. Tuy nhiên, việc khai thác đất hiếm đòi hỏi công nghệ hiện đại và quy trình kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo an toàn cho môi trường và sức khỏe con người.

Việc khai thác trái phép và buôn lậu đất hiếm không chỉ gây thất thoát tài nguyên quốc gia mà còn gây ra những hệ lụy tiêu cực về môi trường và xã hội. Vụ án Công ty Thái Dương là một hồi chuông cảnh tỉnh, đòi hỏi các cơ quan chức năng cần siết chặt quản lý, tăng cường kiểm tra, giám sát, và xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực này.

Vụ án Công ty Thái Dương khai thác trái phép đất hiếm là một bài học đắt giá về sự tha hóa quyền lực và buông lỏng quản lý trong lĩnh vực tài nguyên khoáng sản. Những lời khai chấn động tại tòa, đặc biệt là câu chuyện “mở túi hoa quả thấy 500 triệu”, đã phơi bày những góc khuất nhức nhối trong công tác cấp phép và quản lý khai thác khoáng sản. Vụ án này không chỉ là lời cảnh tỉnh cho các cơ quan chức năng mà còn là lời nhắc nhở về trách nhiệm của mỗi cán bộ, công chức trong việc bảo vệ tài nguyên quốc gia và giữ gìn sự liêm chính.